โรคริดสีดวงทวาร

หากคุณเป็นคนที่เข้าห้องน้ำและใช้เวลานาน ไม่ว่าคุณจะเข้าไปแล้วเอาโทรศัพท์เข้าไปนั่งเล่น หรืออ่านหนังสือนาน กว่าที่จะออกจากห้องน้ำได้เรียกได้ว่านานกว่าคนอื่น ซึ่งคุณอาจจะมองดูว่าพฤติกรรมเหล่านี้ไม่ได้มีความเสี่ยงหรือเป็นอันตรายอะไร แต่การที่คุณนั่งอยู่ในห้องน้ำนาน ๆ ก็ทำให้คุณเสี่ยงเป็น “โรคริดสีดวงทวาร” ได้ ซึ่งโรคนี้จะสร้างความรำคาญให้กับคุณได้ตลอดทั้งวัน

ริดสีดวงทวารคืออะไร

ริดสีดวง เป็นโรคเกิดที่เกิดจากเส้นเลือดบริเวณทวารหนักหรือส่วนปลายสุดของลำไส้ใหญ่ที่อยู่ติดกับทวารหนักเกิดอาการโป่งพอง ในบางครั้งผนังหลอดเลือดเหล่านี้อาจมีการยืดตัวจนบาง ทำให้มีหลอดเลือดโป่งหรือนูนคล้ายติ่งยื่นออกมาจากทวารหนัก อาจจะก่อให้เกิดอาการปวด เจ็บ หรือคัน รวมไปถึงนั่งถ่ายลำบากมากขึ้น โดยสามารถแบ่งโรคนี้ออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่

ริดสีดวงภายใน เกิดขึ้นจากเนื้อเยื่อทวารหนักที่อยู่สูงกว่าระดับหูรูดทวารหนักเกิดการโป่งพองแตกมีเลือดออก และไม่ส่งผลให้เกิดอาการเจ็บปวดใด ๆ เนื่องจากบริเวณดังกล่าวมีเส้นประสาทที่รับความรู้สึกน้อยมาก แบ่งตามความรุนแรงเป็น 4 ระยะ ได้แก่

ระยะที่ 1 ริดสีดวงยังมีขนาดเล็กอยู่ส่งผลให้มองไม่เห็น แต่มีเลือดออกเวลาถ่ายอุจจาระ


ระยะที่ 2 มีขนาดใหญ่มากขึ้นและเริ่มเป็นติ่งยื่นออกมาหากทำการเบ่งเพื่อถ่ายอุจจาระ แต่ในระยะนี้ติ่งสามารถหดกลับเข้าไปเองได้


ระยะที่ 3 เหมือนกับระยะที่ 2 แต่ในระยะนี้ผู้ป่วยต้องใช้นิ้วมือดันติ่งริดสีดวงกลับเข้าไป


ระยะที่ 4 ในระยะนี้ริดสีดวงจะมีขนาดใหญ่เป็นติ่งที่ยื่นออกมาแบบถาวร ไม่สามารถหดหรือดันกลับเข้าไปได้แล้ว

ริดสีดวงภายนอก เกิดบริเวณทวารหนักส่วนล่างมีอาการนูนเป็นติ่งออกจากทวารหนัก ริดสีดวงชนิดนี้สามารถสังเกตเห็นง่ายกว่าริดสีดวงภายในและมีอาการเจ็บปวดจากประสาทรับความรู้สึก

สาเหตุของริดสีดวงทวาร

โรคริดสีดวงทวารยังไม่สามารถสรุปได้อย่างชัดเจนถึงสาเหตุการเกิด แต่มีความเกี่ยวข้องกับแรงดันที่เพิ่มมากขึ้นของเส้นเลือดบริเวณทวารหนัก ทำให้เส้นเลือดเกิดการบวมหรือนูนจากแรงดันที่มีเพิ่มมากขึ้น ซึ่งมีความเป็นไปได้จากหลายสาเหตุ เช่น การเบ่งอุจจาระอย่างรุนแรง การนั่งถ่ายอุจจาระเป็นเวลานาน โรคอุจจาระร่วงเรื้อรัง อาการท้องผูก การตั้งครรภ์ โรคอ้วน การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก การรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย หรือแม้แต่เนื้อเยื่อที่รองรับเส้นเลือดบริเวณลำไส้ใหญ่ส่วนปลายและทวารหนักเกิดการเสื่อมหรือขยายตัว การยกของหนักบ่อย ๆ คนในครอบครัวเป็นโรคนี้มาก่อน ผู้ป่วยสูงอายุที่มีความเสื่อมสภาพของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันทางทวารหนัก การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

การป้องกันโรคริดสีดวงทวาร

การหลีกเลี่ยงโอกาสในการเกิดโรคริดสีดวงทวารสามารถทำได้โดยปรับพฤติกรรมการรับประทานที่มีไฟเบอร์เพิ่มมากขึ้น เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืชประเภทต่าง ๆ รวมไปถึงการดื่มน้ำให้เพียงพอในแต่ละวัน นอกเหนือจากการปรับพฤติกรรมในการกิน ควรมีการดูแลเรื่องขับถ่ายให้เป็นนิสัย ไม่ควรมีการอั้น เบ่ง หรือนั่งถ่ายอุจจาระนาน เพราะจะส่งผลเสียต่อระบบขับถ่ายที่ผิดปกติและถ่ายได้ยากมากขึ้น หากปรับการรับประทานอาหารยังไม่ได้ผลดีเพียงพอ อาจรับประทานอาหารเสริมประเภทไฟเบอร์หรือสารที่ช่วยให้อุจจาระนิ่มขึ้น

อาการของริดสีดวงทวาร

• มีเลือดออกขณะหรือหลังถ่ายอุจจาระ
• มีติ่งหรือก้อนที่ทวารหนักอาจมีอาการคัน ปวด เจ็บ บริเวณที่เป็นริดสีดวง
• นอกจากนี้ยังอาจมีอาการหน้ามืดเวียนศีรษะร่วมด้วย
• การถ่ายอุจจาระเป็นเลือดบอกอะไรบ้าง

แม้อาการเริ่มต้นของริดสีดวง คือ การมีอาการถ่ายเป็นเลือด แต่อาการดังกล่าวอาจนำไปสู่โรคมะเร็งลำไส้ส่วนปลายที่อยู่ใกล้กับทวารหนัก ซึ่งจุดสังเกตง่าย ๆ คือ หากเป็นมะเร็งลำไส้จะไม่มีติ่งเนื้อยื่นออกมา มีอาการปวดบริเวณก้น และความแตกต่างอีกอย่างคือ เวลาขับถ่ายคนที่เป็นริดสีดวงทวารจะขับถ่ายเป็นปกติแล้วค่อยมีหยดเลือดออกมา แต่หากเป็นมะเร็งลำไส้จะถ่ายเป็นเลือดปนมากับอุจจาระ

จะเห็นได้ว่า “โรคริดสีดวงทวาร” เป็นโรคที่สร้างความรำคาญให้กับคุณไม่น้อย หากคุณไม่อยากเป็นโรคนี้คุณควรรับประทานอาหารที่มีกากใย ดื่มน้ำมาก ๆ และปรับพฤติกรรมในการเข้าห้องน้ำให้มีสุขลักษณะที่ดี ไม่เอาโทรศัพท์เข้าไปในห้องน้ำ ไม่นั่งอ่านหนังสือนาน เสร็จแล้วให้รีบลุกออกมาจากห้องน้ำ เพียงแค่นี้ โรคริดสีดวงก็ไม่เกิดขึ้นกับคุณแน่นอน